Postcovidowa rewolucja modeli pracy

Wygląda na to, że właśnie obserwujemy rewolucję modeli pracy. Praca hybrydowa, praca zdalna i nowoczesne miejsce pracy ー te pojęcia pojawiają się coraz częściej w dyskursie HR, a początek ich popularyzacji zbiega się z pandemią. Jakie będą nowe, postcovidowe modele pracy i czego możemy się spodziewać w najbliższej przyszłości?

W pandemii głównie home office

Nasze badania, przeprowadzone z Uczelnią Vistula, pokazały, że w czasie pandemii większość firm, choć z obawami, przeszła na tryb zdalny. Nawet 44% z nich wprowadziło hybrydowy model pracy, a 40% organizacji przeszło na home office. Z badań wynika również, że pracownicy dobrze sobie poradzili z pracą w domu i docenili ją, zarówno oni, jak i ich pracodawcy. Tymczasem, według portalu Rocketspace, ponad 60% pracowników nie chce wracać z pracy zdalnej do biura. To tylko potwierdza, że zmiany w modelach pracy są nieuniknione. Potrzebna jest taka formuła, która połączy potrzeby pracowników z oczekiwaniami i wymogami pracodawców.

Kiedy koniec pracy zdalnej?

Powrotu do biur domagają się od swoich pracowników miedzy innymi firmy Apple i Google. Czy te postulaty gigantów rynku przekreślą pracę zdalną? Niekoniecznie. Home office wymuszony przez pandemiczne obostrzenia to opustoszałe centra miast i nierentowna komunikacja miejska. Ale koszty dojazdów do pracy są po stronie pracowników, a ci coraz głośniej mówią, że w dobie kryzysu to jeszcze jeden argument za pracą zdalną. Według badań, na które powołał się Rocketspace, 64% pracujących osób z całego świata, w momencie nakazu pracy w biurze zastanowiłoby się nad poszukiwaniem nowej posady. Pracownicy oczekują dziś elastyczności.

Co to jest praca zdalna? I czy jest doskonała?

Pandemia wyraźnie pokazała, że wielu z nas może pracować całkowicie zdalnie, bez wychodzenia do biura, bez stałego nadzoru przełożonych. Nie tylko z domu, ale nawet z dowolnego miejsca na świecie. I to nie tylko w zawodach, czy na stanowiskach, dla których dotąd praca zdalna była na porządku dziennym, np. w branży IT.

Na początku nie było wyboru, bo biznes musiał działać w trybie awaryjnym i mogliśmy pracować albo w domu, albo wcale. Z czasem, gdy luzowano obostrzenia, okazało się, że większość pracowników i organizacji dostrzega korzyści, wynikające z bardziej elastycznego podejścia do pracy.

Pracownicy w większości doceniają zalety home office takie, jak oszczędności czasu i kosztów na dojazdach oraz wygoda i komfort pracy w wygodnym dresie zamiast w garniturze. Ważna jest też większa elastyczność w doborze godzin pracy, a dla niektórych domowa cisza, w której czasem łatwiej znaleźć koncentrację niż w biurze. Jednak tęsknimy za koleżeńskimi relacjami i czasem mamy wrażenie, że praca zlewa się z życiem rodzinnym bez możliwości ich rozdzielenia. Pracownicy widzą, że praca zdalna nie jest ideałem, ale praca z biura tym bardziej nie. 

Pracodawcy najczęściej woleliby mieć zespół na miejscu, bo to daje lepszą komunikację i większą możliwość kontroli. Jednak potrzeby i jednych, i drugich muszą się spotkać po środku.

I tak na naszych oczach powstają nowe modele pracy. Jaki będzie ten, który najszybciej zdominuje nasz rynek pracy? Jak przystosować do niego organizację i pracowników?

Nowe modele pracy ー wybór jest duży

Praca stacjonarna i zdalna to dwa skrajne zjawiska, a pomiędzy nimi jest całe spektrum systemów pracy, które można wybrać dla swojej organizacji. Przykładem może być model agory, który pojawia się coraz częściej w firmach, zainteresowanych tym, by ich zespół spotykał się regularnie w siedzibie firmy i dyskutował nad realizacją projektów. Burzę mózgów trzeba zrobić wspólnie, ale poszczególne etapy realizacji można już wykonać w domowych pieleszach. Ten model najlepiej się sprawdzi tam, gdzie pracuje się głównie projektowo, a zadania wymagają kreatywności i nowatorskiego podejścia.

Model satelitarny może być wyzwaniem organizacyjnym dla pracodawcy, najlepiej sprawdza się w dużych firmach, działających na terenie metropolii. W tym systemie pracodawca tworzy lokalne biura w różnych częściach miasta, w których pracują małe zespoły. Z punktu widzenia np. nowojorskiej firmy, zatrudniającej kilkaset osób, dla których trzeba wynajmować biurowiec w centrum miasta, takie małe biura, zlokalizowane w różnych dzielnicach mogą być atrakcyjną alternatywą. Dla jej pracowników tym bardziej, bo wielu z nich dojazd do centrum może zająć nawet kilka godzin.

Hybrydowy model pracy wygrywa. Na razie

Zdecydowanie widać proces cyfryzacji pracy. Pandemia przyspieszyła digitalizację dokumentów i wzmogła zapotrzebowanie na kompetencje cyfrowe pracowników, które ci musieli szybko rozwinąć, by odnaleźć się w pracy poza biurem, bez dostępu do papierowej dokumentacji i wsparcia działów IT. To też jeden z wniosków, płynących z naszych badań.

Nowe modele pracy pojawiły się szybciej niż się tego spodziewaliśmy. Wyraźnie obserwujemy proces odmiejscowienia pracy. Nasze badania pokazały, że w czasie pandemii dominowała praca zdalna, a kiedy luzowano restrykcje, przyszło nam wracać do biur. I wracaliśmy, ale już tylko częściowo.

Na razie wydaje się, że jako nowy model wygrywa praca hybrydowa, która jeszcze nigdy dotąd nie była tak popularna. Pandemia zmieniła bezpowrotnie podejście do stałej pracy w biurze. Czym model hybrydowy różni się od pracy zdalnej?

Praca hybrydowa może wyglądać różnie:

— model rotacyjny, w którym pracownicy pracują naprzemiennie: jedni z biura, a inni wykonują pracę w domu;

— model mieszany, w którym pracownicy pracują częściowo z domu, a częściowo stacjonarnie, czyli z biura.

Nie wypracowano na razie jednorodnej i jednoznacznej definicji pracy hybrydowej zwłaszcza, że brakuje przepisów, regulujących ten aspekt. To ma szansę się zmienić, bo resort rodziny i polityki społecznej pracuje nad wpisaniem pracy zdalnej, a więc pewnie i hybrydowej, do Kodeksu pracy od dwóch lat. W ubiegłym tygodniu rząd zapowiedział, że te przepisy wejdą w życie we wrześniu.

Jak wygląda model pracy hybrydowej w organizacjach?

Model pracy hybrydowej jest realizowany różnie w zależności od firmy:

—  elastyczne podejście —  pracownik może sam wybrać styl pracy;

—  rotacja pracowników —  pracodawca narzuca np. dni tygodnia, w których w biurze pracuje konkretny zespół, a pozostali pracują zdalnie, w inne dni wymieniają się;

—  zdalne dni —  pracodawca określa dni w tygodniu lub miesiącu, w których zespół może pracować online.

Elastyczne podejście jest niewątpliwie bardzo wygodnym rozwiązaniem z punktu widzenia pracowników, ale niesie duże ryzyko, związane z trudnościami w zarządzaniu takim zespołem, jak i brakiem uregulowań np. w kwestii BHP.

Rewolucja na rynku pracy jest w trakcie. Choć na razie praca hybrydowa wyraźnie wysuwa się na prowadzenie, to wcale nie jest powiedziane, że tak już zostanie. Coraz więcej ekspertów przychyla się do stanowiska, że nowoczesne miejsce pracy to coś więcej niż połączenie pracy zdalnej i stacjonarnej. Kluczowa jest tu elastyczność, na którą godzi się pracodawca. Dotyczy ona nie tylko miejsca, ale i godzin pracy. To daje pracownikom sporą mobilność i ułatwia godzenie życia prywatnego z zawodowym, jednak stwarza spore trudności w zarządzaniu zespołem rozproszonym i stawia przed menedżerami i działami HR nowe wyzwania.

Badanie agencji Antal „Najbardziej Pożądany Pracodawca 2021” wykazało, że jeżeli chodzi o model pracy, to większość firm wdraża schemat 2 na 3. To oznacza, że zależnie od organizacji pracuje się 2 dni w domu, a 3 w biurze albo odwrotnie. Część przedsiębiorstw w ogóle nie wyznacza stałego miejsca pracy, można pracować wyłącznie zdalnie.

Work-life balance vs praca w domu

Skoro praca zdalna i hybrydowa z nami zostaną, to konsekwentnie musimy pożegnać się z twardym podziałem na pracę i życie prywatne. Zdaniem portalu Puls HR, work-life balance przemienia się w work-life integration. Biorąc pod uwagę rozwój zdalnych i hybrydowych miejsc pracy, trudniej albo w ogóle nie da się oddzielić życia zawodowego od osobistego. To będzie kolejne wyzwanie zarówno dla pracowników, jak i dla menedżerów i HR. Integracja między życiem zawodowym i prywatnym koncentruje się na przekonaniu, że nie ma między nimi rozróżnienia i że oba muszą współistnieć w harmonii, ale tego musimy się wszyscy nauczyć. Jednym z rozwiązań, które miałoby pomóc pracownikom osiągnąć work-life balance, czy też work-life integration, a także zwiększyć skuteczność wykonywanych zadań, jest skrócenie czasu pracy do 4 dni w tygodniu lub do 5 godzin dziennie. Nowoczesne strategie HR-owe wyznaczają nowe metody dbania o satysfakcję, dobre samopoczucie pracownika, jego zaangażowanie i dobrostan psychiczny, czyli wellbeing. A nowe modele pracy muszą się wpisywać do tych trendów. Czy 4 dniowy model pracy uzupełni pracę zdalną lub hybrydową? Jak dotąd eksperymentowała z nim Islandia, Nowa Zelandia i Hiszpania. Na skutki i wnioski trzeba jeszcze poczekać.

Praca przyszłości ー jak stworzyć takie miejsce?

Na razie, jedyne co możemy zrobić, to wspierać nasz zespół w procesie zmian, w którym kluczowe jest zdobywanie kompetencji, ułatwiających pracownikom wykonywanie zadań w świecie nowych wyzwań. Doskonałym narzędziem do zaplanowania strategii rozwoju zawodowego pracowników, pomocnym w budowaniu nowoczesnego miejsca pracy jest Platforma LMS LearnWay. To rozwiązanie, które zapewni stabilny rozwój Twoich pracowników, niezależnie od tego, jak będą się zmieniać modele pracy.

Chcesz dowiedzieć się, jak możemy Cię wesprzeć w zarządzaniu wiedzą, zespołem i procesem szkoleniowym w Twojej organizacji? Napisz do nas! Umów się na bezpłatną konsultację, uzyskaj dostęp do demo i poznaj wszystkie możliwości LMS LearnWay, które zwiększą efektywność pracy Twoich pracowników!